Rewitalizacja z łaciny - revita, czyli dosłownie ożywienie, przywrócenie do życia. W praktyce są to działania mające na celu korzyści społeczne, architektoniczne, planistyczne czy też ekonomiczne przekształcenie danego obiektu. Istnieją różne rodzaje rewitalizacji. Rozważmy jednak tą najbardziej popularną - rewitalizację zabytków.
Czym jest obiekt zabytkowy?
Obiektem zabytkowym, który podlega ścisłej ochronie konserwatorskiej, jest obiekt wpisany do rejestru konserwatora na mocy wniosku urzędu lub właściciela. Obiekt objęty przez rejestr może być zarówno nieruchomy jak i ruchomy. Jak udokumentowany zostaje wpis do rejestru konserwatora? Jest on ujawniony w księdze wieczystej wpisanego obiektu. Następnie w planie zagospodarowania przestrzennego gminy, oczywiście jeśli gmina jest w posiadaniu takiego planu. Ale to nie wszystko! Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków prowadzi własny rejestr zabytków znajdujących się na podlegającym mu terenie. Za sprawą tego potencjalny inwestor (właściciel) oraz prawdopodobny wykonawca rewitalizacji zabytku ma możliwość zapoznania się z ustaleniami, które dotyczą danego obiektu. Inwestor oraz wykonawca ma prawo poprosić wojewódzkiego konserwatora o udostępnienie dokumentacji obiektu.
Podjęcie rewitalizacji musi również zostać uzgodnione z Wojewódzkim Konserwatorem Zabytków, informując przy tym o zakresie wykonywanych prac oraz sposobie ich przeprowadzenia - technologii oraz materiałów jakie zostaną użyte itp.
Rewitalizacja zabytków
Jak widać rewitalizacja zabytków ciągnie za sobą sporo spraw urzędowych i dokumentacji. Dla inwestorów oznacza to wiele trudności, wymagania urzędu konserwatorskiego bywają zazwyczaj kosztowne, nie do końca zrozumiałe dla inwestorów oraz mają ściśle określone zasady. Ponadto wszystkie prace konserwatorskie muszą być dokładnie dokumentowane. Bardzo często zdarza się również, że muszą być badane przez archeologów, historyków sztuki, kulturoznawców i architektów. Szczególnie jeśli w grę wchodzi odtwarzanie zniszczonych elementów, takich jak rzeźby czy malowidła. Do takich prac potrzebni są artyści, trzeba również uwzględnić ich działania w harmonogram przeprowadzanych rewitalizacji. Jest to nie lada wyzwanie! Trudno znaleźć dobrego artystę, który idealnie odtworzy brakujące elementy.
Artykuł powstał we współpracy ze specjalistami z Polskimi Pracowniami Konserwacji Zabytków
