Leczenie bólu potrafi być prawdziwym wyzwaniem, szczególnie kiedy niemożliwe jest pełne wyleczenie dolegliwości pierwotnej. Istnieją jednak pewne metody, które pozwalają zmniejszyć bolesność lub wyeliminować ją przynajmniej tymczasowo. Dowiedz się, jakie są współczesne metody leczenia bólu. O szczegóły zapytaliśmy ekspertów z kliniki Ortodentika w Łukowie.
Kiedy można mówić o bólu przewlekłym?
Ból jest dolegliwością na tyle powszechną, że każdy człowiek styka się z nim wielokrotnie. Zwykle jednak, jeśli nie jest związany na przykład z wypadkiem lub operacją, nie trwa on więcej niż 1-3 dni. Specjaliści mogą mieć różne definicje tzw. bólu przewlekłego, zwykle jednak przyjmuje się, że jest to dolegliwość trwająca ciągle przez co najmniej 3 miesiące. Jeśli ból o tym samym charakterze pojawia się dość regularnie co pewien czas, mówimy wtedy o bólu napadowym. Mamy z nim do czynienia np. w przypadku ataków migreny.
Jakie choroby wiążą się z bólem przewlekłym lub napadowym?
Schorzenia, które wiążą się z przewlekłym czy napadowym bólem, umiarkowanym lub silnym, to najczęściej schorzenia autoimmunologiczne, szczególnie reumatoidalne, a także zwyrodnieniowe oraz choroby neurologiczne – wymienia specjalista przychodni Ortodentika w Łukowie. Należą do nich przede wszystkim:
- migrena – to najpowszechniej występująca choroba neurologiczna na świecie, może przebiegać wyłącznie z napadami bólu lub z objawami współistniejącymi, np. aurą,
- fibromialgia – poza bólem mięśni i stawów przebiega z uczuciem ciągłej senności,
- RZS i inne schorzenia reumatyczne – bolesność pojawia się w stawach, ograniczając ich mobilność,
- uszkodzenia układu nerwowego – zarówno obwodowego, jak i centralnego, np. w wyniku chorób demielinizacyjnych,
- choroby zapalne jelit – np. wrzodziejące zapalenie jelita grubego czy choroba Leśniowskiego-Crohna,
- ból idiopatyczny – czyli ból o nieznanej przyczynie.
Przewlekły ból może pojawiać się również przy nowotworach oraz nieprawidłowo leczonych urazach.
Farmakoterapia w leczeniu bólu
Farmakoterapia w leczeniu bólu zazwyczaj łączona jest z innymi technikami. Nieopioidowe leki przeciwbólowe, czyli paracetamol i niesteroidowe leki przeciwzapalne to pierwsza linia w leczeniu bólu, skuteczna przy małych lub średnio nasilonych objawach. Leki takie dostępne są bez recepty, najlepiej jednak zażywać je po konsultacji z lekarzem prowadzącym. Jeśli preparaty te nie są skuteczne, lekarz może zalecić słabsze opioidy, jak tramadol czy kodeina. Nie powinno się ich zażywać dłużej niż przez 3 dni. W żadnym wypadku nie należy też przekraczać zalecanej dziennej dawki. W cięższych przypadkach specjalista może przepisać także silne leki opioidowe, jak morfina, oksykodon czy fentanyl, dzieje się tak jednak wyłącznie wtedy, gdy pacjent nie reaguje na inne rodzaje leczenia. Poza środkami przeciwbólowymi lekarze mogą zalecić również inne preparaty, np. rozkurczowe, działające na mięśnie trzewne (drotaweryna lub butylobromek hioscyny) lub szkieletowe (np. baklofen), a także koanalgetyczne, czyli wspierające leczenie przeciwbólowe (np. trójpierścieniowe leki przeciwdepresyjne).
Fizjoterapia w leczeniu bólu
Jeżeli tylko istnieje taka możliwość, w leczeniu bólu zdecydowanie poleca się zabiegi fizjoterapeutyczne. Mogą one obejmować różne obszary terapii:
- fizykoterapię – miejscową krioterapię, falę uderzeniową czy pole magnetyczne,
- kinezyterapię – ćwiczenia czynne i bierne oraz czynno-bierne, również z zastosowaniem odpowiednich maszyn, popularny jest też kinesiotaping,
- masaż leczniczy – pozwala rozluźnić mięśnie i zmniejszyć odczucia bólowe.
Pozostałe zabiegi w leczeniu bólu
W przypadku bólu przewlekłego dość częstym rozwiązaniem są także zabiegi mające na celu zarówno redukcję bólu, jak i zmniejszenie stanu zapalnego – tłumaczy nam ekspert kliniki Ortodentika. Mogą one polegać zarówno na zniszczeniu nerwów, np. za pomocą impulsów elektrycznych (termolezja) albo podanej bezpośrednio w miejsce dolegliwości substancji chemicznej (neuroliza), jak i na ich blokadzie (podawane bezpośrednio leki przeciwbólowe czy rozluźniające mięśnie). Przy silnych, trudnych do opanowania skurczach możliwe jest również zastosowanie toksyny botulinowej. W przypadku nieskutecznego leczenia, np. po skomplikowanych operacjach, niekiedy stosuje się tzw. neuromodulację. Do ciała pacjenta wszczepiane są systemy wytwarzające impulsy elektryczne lub dawkujące leki przeciwbólowe.
